Αποτίμηση του έργου του Συνηγόρου για το 2012

Το αίτημα κοινωνικής δικαιοσύνης εκφράζεται, περισσότερο από ποτέ άλλοτε, στις αναφορές των πολιτών που, αδυνατώντας να αντεπεξέλθουν σε οικονομικά βάρη, στρέφονται στον Συνήγορο του Πολίτη αναζητώντας χείρα βοηθείας. Αναλογικότητα στην κατανομή των βαρών, σεβασμός των δικαιωμάτων χωρίς διακρίσεις, τήρηση των κανόνων με διαφάνεια αλλά κι ευελιξία σε όλα τα επίπεδα λήψης αποφάσεων, προκειμένου η πολιτεία να προσφέρει διέξοδο και να στηρίξει τους πολίτες που δοκιμάζονται, είναι το ζητούμενο στην παρούσα συγκυρία, τόνισε η Συνήγορος του Πολίτη, Καλλιόπη Σπανού, στην ετήσια έκθεση της, την οποία παρέδωσε σήμερα στον Πρόεδρο της Βουλής, Ευάγγελο Μεϊμαράκη. Η έκθεση παρουσιάζει το έργο της ανεξάρτητης αρχής το 2012 και καταλήγει σε συγκεκριμένες διαπιστώσεις και προτάσεις.

Διανύσαμε έναν ακόμη χρόνο οικονομικής κρίσης. Οι ενδείξεις κοινωνικής κόπωσης είναι ιδιαίτερα αισθητές. Στις παρούσες συνθήκες, η πολύπλευρη πίεση την οποία υφίσταται η κοινωνία οδηγεί μερίδες του πληθυσμού σε ακραίες θέσεις, απόψεις, ενέργειες. Αν και απαιτείται όσο το δυνατόν περισσότερη διαύγεια για την εκτίμηση της κατάστασης και την ανταπόκριση στις απαιτήσεις των περιστάσεων, οι εύκολες λύσεις εξακολουθούν να σαγηνεύουν. Ό,τι όμως είναι απλουστευτικό, ό,τι εμφανίζεται σε μια λογική άσπρου και μαύρου τείνει να ενισχύει την πόλωση, τη στείρα αντιπαράθεση, τις μερικές και εγωιστικές συμπεριφορές, εκτοπίζοντας τη σύνεση, αποτρέποντας τη σύνθεση, θέτοντας σε κίνδυνο τη συνοχή. Η κατάσταση αυτή είναι ταυτόχρονα αποτέλεσμα και αιτία της συνεχιζόμενης έλλειψης εμπιστοσύνης στους θεσμούς, οι οποίοι εξακολουθούν να μην έχουν κατακτήσει το επίπεδο αξιοπιστίας που απαιτούν οι καιροί και η ένταση των προβλημάτων. Πόλωση και εμπιστοσύνη είναι έννοιες αντίρροπες.

Η οικονομική κρίση ανέδειξε τόσο τις δομικές όσο και τις λειτουργικές αδυναμίες της ελληνικής δημόσιας διοίκησης, ιδίως σε περιπτώσεις όπου δυσχεραίνεται η υλοποίηση μεταφοράς αρμοδιοτήτων και η συνεργασία μεταξύ συναρμόδιων υπηρεσιών. Ο Συνήγορος τονίζει με κάθε ευκαιρία την αναγκαιότητα μέτρων που θα συμβάλουν στην ενίσχυση της λειτουργικότητας, ευελιξίας και αποτελεσματικότητας της δημόσιας διοίκησης. Αυξητικό ρυθμό παρουσιάζουν οι αναφορές με αντικείμενο την ανάγκη ευρύτερης πληροφόρησης των πολιτών για διοικητικά ζητήματα που τους αφορούν και έγκαιρης διεκπεραίωσης των υποθέσεών τους. Στο πλαίσιο αυτό, η διαφάνεια αναδεικνύεται ως ουσιώδης μηχανισμός ελέγχου της διοικητικής δράσης.

Ο χώρος της πρωτοβάθμιας και της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης δεν έχει μείνει ανεπηρέαστος από την οικονομική κρίση. Πέρα από τη μείωση των εσόδων που προορίζονται για τις λειτουργικές δαπάνες των σχολείων, τον περιορισμό στις προσλήψεις εκπαιδευτικών, τις συγχωνεύσεις σχολικών μονάδων και τις δυσλειτουργίες στις μεταφορές μαθητών, που έχουν άμεσο αντίκτυπο στην ποιότητα της παρεχόμενης εκπαίδευσης, τα παιδιά, ως άμεσοι αποδέκτες προβλημάτων όπως η αύξηση της ανεργίας και η συνεχής μείωση οικογενειακών εισοδημάτων, βιώνουν συναισθήματα που ενισχύουν την εκδήλωση βίαιων και επιθετικών συμπεριφορών.